[recenzja] “Atomowe nawyki”, czyli o drobnych zmianach, które dają niezwykłe efekty.

Share on facebook
Share on pinterest
Share on twitter
Share on linkedin

Temat produktywności, nawyków, rytuałów, samorozwoju (ang. self-development) interesuje mnie od wielu lat. Kiedyś zajmowałam się nim głównie w aspekcie zawodowym (pracowałam przez 10 lat jako marketing i project manager) w obszarze efektywności i optymalizowania swojej pracy, a dokładniej – w ujęciu “jak zrobić więcej i szybciej”. Teraz, prowadząc swoją firmę i rozwijając się jako nauczyciel jogi, szukam sposobów na to, żeby pracując nad tym co kocham, nie spędzać całego swojego czasu w pracy 😉

W życiu prywatnym podobnie – od wielu lat próbuję zmienić różne, niekoniecznie dobre nawyki i wprowadzić te, które będą sprzyjać mojemu zdrowiu i dobremu samopoczuciu.

Różnie mi to wychodziło, wiadomo. Niektóre nawyki udało mi się wprowadzić z powodzeniem (np. codzienna medytacja), a z niektórymi nie mogłam się uporać wiele lat (jak np. picie ogromnych ilości kawy). Cały czas miałam też wrażenie, że coś w moim podejściu do tematu nawyków i ich zmian nie do końca działa, że gdzieś w tym systemie jest błąd.


Atomowe, czyli małe, drobne, wręcz ledwo zauważalne.

Na książkę “Atomowe nawyki” Jamesa Clear’a trafiłam jakiś czas temu. Można ją kupić w polskim, całkiem sensownym tłumaczeniu (wydawnictwo Galaktyka), można przeczytać w oryginale. Zainteresowała mnie ze względu na bardzo ciekawy aspekt wprowadzania jakichkolwiek zmian w życiu – temat budowania tożsamości.

Książka Clear’a jest bardzo dobrze napisanym przewodnikiem po procesie skutecznego wdrażania nowych, dobrych nawyków i / lub pozbywania się tych złych. Wszystko poparte jest solidną wiedzą z dziedziny biologii, neurobiologii czy psychologii oraz latami doświadczeń autora. “Atomowe nawyki” to według mnie znakomity podręcznik, który czyta się dobrze i lekko i od razu chce się wprowadzać w życie zawarte w niej wskazówki. Polecam każdemu, kto choć raz nieskutecznie próbował wprowadzić jakąś zmianę w swoim życiu.

Dowiesz się z niej czym są nawyki, jakie są naukowe podstawy ich działania i i jak metodą małych kroków (atomowe, drobne zmiany) można dojść do wielkich rezultatów.

Clear pisze o tym, że nawyki są pewne skróty mentalne, które wynikają z naszego doświadczenia. Odciążają mechanizmy poznawcze (często jesteśmy całkowicie ich nieświadomi) i uwalniają potencjał umysłowy, co pozwala nam się skupiać na innych działaniach. Z tego samego powodu są też bardzo niebezpieczne.

“Dopóki nie uświadomisz sobie nieświadomego, będzie ono kierowało twoim życiem, a ty nazwiesz to przeznaczeniem” Carl Gustav Jung

W kolejnych rozdziałach książki znajdziemy omówienie Czterech Praw Zmiany Zachowania – zarówno w obszarze wprowadzania nowych nawyków, jak i pozbywania się tych niepożądanych (Uczyń to oczywistym lub niewidocznym, Uczyń to atrakcyjnym lub nieatrakcyjnym, Uczyń to łatwym lub trudnym i Uczyń to satysfakcjonującym lub zniechęcającym). Clear odwołuje się do przykładów z różnych dziedzin, dając masę wskazówek na to, jak z teorii przejść do praktyki.

Podstawą „Atomowych nawyków” jest przekonanie, że stawianie sobie wielkich celów – przebiegnę maraton, schudnę 15 kg, rzucę palenie – prowadzi zwykle do frustracji. Według Clear’a błędem jest też myślenie zorientowane na jakiś cel sam w sobie. Cele są tworem sztucznym, czymś co odbiera radość, są też sprzeczne z długofalowym rozwojem. To, na czym powinniśmy się skupić planując zmianę w życiu, to nasza tożsamość.

Tożsamość jest wielokrotnie powtarzanym istnieniem.

Najciekawszym aspektem książki jest wątek tożsamości. Według autora trwała zmiana zachowania jest możliwa jedynie wtedy, gdy wychodzimy z poziomu tożsamości (czyli tego KIM chcemy być).

Wyobraź sobie, że jesteś w centrum koła (na rysunku poniżej) – tu gdzie jest twoja samoocena, światopogląd, wizerunek czy ocena innych, twoja tożsamość.

Proces zmiany zachowania

To na tym poziomie odbywa się prawdziwa zmiana zachowania i to z tego miejsca wychodzą kolejne elementy tego zjawiska – procesy (czyli właśnie różne nawyki) oraz ich rezultaty. Kierunkiem efektywnej zmiany zachowania jest więc kierunek od środka, od tożsamości.
Dlaczego? Wyobraź sobie sytuację odwrotną, w której zmiana zachowania zaczyna się na zewnątrz koła, czyli od wyników (np. rzucenie palenia). Do efektów, które sobie zakładasz tworzysz proces (czyli np. kupię tabletki z nikotyną, wyrzucę wszystkie papierosy, powiem znajomym, że rzucam, itp.), czyli stwarzasz nowe nawyki, które mają Ci dać oczekiwany rezultat. Masz więc nowy cel i plan, jak go zrealizować, ale nie zmieniłeś tego KIM jesteś (jesteś palaczem). Jeśli zależy Ci na osiąganiu lepszych efektów, zapomnij o wyznaczaniu celów, skup się na określeniu tego kim chcesz być i dopiero wtedy zbuduj do tego system nawyków.

Każde podjęte działanie jest głosem na TYP człowieka, jakim chciałbyś się stać.

“Nowa tożsamość wymaga nowych dowodów. Jeśli będziesz oddawał te same głosy i chodził tymi samymi ścieżkami co zawsze, będziesz otrzymywał te same rezultaty. Jeśli niczego nie zmienisz, to nic się nie zmieni.”

Zmiana nawyków według Clear’a to proces dwuetapowy:

  • Określ jakim typem człowieka chciałbyś być
  • Udowodnij to sobie małymi zwycięstwami (robiąc małe kroki)

Niekończący się proces ulepszania.

Powtarzanie nawyku prowadzi do obserwowalnych, fizycznych zmian w mózgu. Nawyki kształtują się na podstawie częstotliwości, a nie czasu trwania. Wobec tego, skoro mamy stosować metodę małych kroczków, to bardziej skuteczne dla wykształcenia nawyku medytacji będzie medytowanie codziennie przez 5 minut, niż medytowanie 3 razy w tygodniu po pół godziny. Szybciej wykształcimy nawyk regularnego czytania, czytając codziennie jedną stronę przed pójściem spać, niż zakładając, że przeczytamy 30 książek w rok. Do regularnej praktyki jogi przybliży nas robienie codziennie jednego Powitania Słońca przed śniadaniem, niż pójście dwa razy w tygodniu na zajęcia do studia jogi (o tym, jak wprowadzić do swojego życia nawyk regularnej porannej praktyki jogi możesz przeczytać w moim wpisie tutaj). Każde powtórzenie, każdy mały krok to głos na twoją nową tożsamość. Stajesz się człowiekiem, który regularnie medytuje / czyta / praktykuje jogę itp.

“Sukces nie jest celem do osiągnięcia albo linią mety. To system doskonalenia, niekończący się proces ulepszania.”

“Atomowe nawyki” pokazują, że przeszkodą w realizacji marzeń, celów czy planów nie jest niewystarczająca motywacja, słaba silna wolna czy wrodzona skłonność do prokrastynacji. Przeszkodą jest sposób, w jaki się do tego zabieramy i zły system, którym się posługujemy.


Jestem pewna, że Wam się spodoba!

Photo by the Bialons on Unsplash

Share on facebook
Share on twitter
Share on linkedin
Share on pinterest
Share on email
Dorota Lipczynska

Dorota Lipczynska

Przeczytaj także

Newsletter

Zapisz się na mój newsletter, żeby raz w miesiącu dowiedzieć się o nowych zajęciach, warsztatach i wyjazdach. Dzielę się w nim również jogowymi (i nie tylko!) ciekawostkami. Jako bonus otrzymasz nagranie z wieczorną techniką relaksacyjną – do wypróbowania przed snem.

Namaste!

Dziękuję za zapisanie się na mój newsletter.

Jeszcze tylko potwierdź subskrypcję, klikając link w mailu, który właśnie poleciał do Twojej skrzynki mailowej.